Pani Marszałek! Wysoki Sejmie!
Wyobraźmy sobie proszę pana Jacka, który przez pierwsze 7 lat swojej aktywności zawodowej pracował na umowie zleceniu, a potem zdecydował się założyć jednoosobową działalność gospodarczą. Prowadził ją przez kilka kolejnych lat, nabywając doświadczenia oraz ważne umiejętności.
Ile wynosi w świetle dzisiejszego prawa staż pana Jacka? 0.
A teraz wyobraźmy sobie panią Monikę, która po studiach i 5 latach wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenie, chciałaby rozpocząć pracę w urzędzie. Aplikować na dobre i ważne stanowisko. Wymagany staż pracy? 3 lata. Pani Monika nie spełnia więc tego warunku, ponieważ jej staż pracy wynosi okrągłe - 0.
Takich osób są w Polsce tysiące. Pomimo wieloletniego doświadczenia rozpoczynając prace na etacie, zaczynają zupełnie od zera. W świetle prawa mają niższy staż pracy, niż osoba zatrudniona na etacie przez tylko 1 rok. Mają tylko 20 a nie 26 dni urlopu. Nie mogą liczyć na dodatek stażowy, co więcej nie mają możliwości rozpoczęcia pracy w miejscach, które wymagają udokumentowanego stażu pracy. Stażu a nie doświadczenia. Bo te choć najlepsze w ogóle się nie liczy.
Takie prawo to krzywdzący absurd. Tym bardziej krzywdzący, że przez ostatnie dekady powszechnym zjawiskiem było, przymusowe wypychanie pracowników na samozatrudnienie albo przymusowe stosowanie umów zlecenia tam, gdzie powinna być umowa o pracę.
Prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego
Z tym zjawiskiem uśmieciowienia rynku pracy trzeba walczyć i właśnie dlatego w MRPiPS toczą się prace nad reformą Państwowej Inspekcji Pracy, które pozwolą jej skuteczniej walczyć z patologiami rynku pracy. Oprócz zmian na przyszłość potrzebujemy także rozwiązań, które będą stanowiły zadośćuczynienie dla tych osób, które latami byli pozbawiani stabilnego zatrudnienia i umów o pracę.
Właśnie dlatego dzisiaj w Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy – nowelizacja Kodeksu pracy, która zakłada wliczanie do stażu pracy okresów na umowie zlecenie i jednoosobowej działalności gospodarczej. To ważna zmiana dla wielu pracownic i pracowników w Polsce. Dla osób, które przez lata ciężko pracowały, ale przez lata była ona zupełnie niedostrzegana. Dla osób, które były wypychane na samozatrudnienie, dla tych, którzy nie mogli doprosić się o umowę o pracę. Dla przedsiębiorców, którzy po latach prowadzenia własnej działalności chcą zacząć prace na etacie i podzielić się tym doświadczeniem, ale również chcą, aby te doświadczenie było docenione.
Opracowany przez MRPiPS przywraca elementarną uczciwość na rynku pracy. Co to dokładnie oznacza?
Prawo do nagród jubileuszowych
Prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego. Prawo do nagród jubileuszowych. Prawo do dodatku stażowego. A także prawo do aplikowania na wyższe stanowiska, które wymagają określonego stażu pracy.
Co bardzo ważne i na czym szczególnie nam zależało, ustawa pozwoli zaliczać nie tylko przyszłe, ale także dotychczasowe okresy pracy na zleceniu lub JDG do stażu pracy. Pracownicy otrzymają teraz nowe uprawnienia.
Co będzie się teraz liczyło do stażu pracy? Zgodnie z projektem do okresu zatrudnienia wliczane będą okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpracy z osobą prowadzącą taką działalność. Okresy zawieszenia takiej działalności w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Okresy wykonywania umowy zlecenia. Świadczenia usług umowy agencyjnej oraz okres pozostawiania osobą współpracującą. Okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej oraz spółdzielni kółek rolniczych. A także udokumentowany i przebyty zagranicą inny niż zatrudnienie pracę zarobkową.
Prawo do dodatku stażowego
Te wszystkie wymienione okresy będą potwierdzane specjalnych zaświadczeniem, wydawanym przez ZUS, które będzie potwierdzać staż pracy. Jeżeli z jakieś powodu ZUS nie będzie w stanie wydać takiego zaświadczenia, to pracownik będzie miał możliwość we własnym zakresie udowodnić staż pracy własnymi dokumentami, np. umowami.
Szanowne Pani posłanki, panowie posłowie.
Pragniemy, aby nowe przepisy weszły w życie od stycznia 2026 r. To nie znaczy, że zapominamy o latach, które zostały do tej pory przepracowane. Nie! Te lata będą wliczane do stażu pracy.
Przywracamy godność pracy, ta ustawa nie tylko wymierne korzyści w postaci dłuższego urlopu, czy dostępu do wyższych stanowisk, ale uznanie, że praca to praca i każda zasługuje na szacunek.
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej
Sejm, 22 lipca 2025 r.
Debata nad rządowym projektem ustawy o zmianie Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw
